Eigenlijk begon mijn transitie al ver voor mijn medische transitie. Het toegeven aan mijn vrouwelijkheid en mijzelf thuis in jurkjes hullen, zielsgelukkig, was eigenlijk al het begin. Vanaf het moment dat ik de ontdekking deed wilde ik alleen nog maar bewegen naar -mij-. En ‘transgender logopedie’ mag je aanvragen zonder diagnose, leerde ik van een vriendin. Dus vier maanden nadat ik mijn vrouwelijkheid erkende zat ik al bij Barbara Goes aan tafel voor mijn eerste les. Er was meteen een klik, ik voelde dat ik er mocht zijn. Dat was zo fijn, om me op mijn gemak te voelen in de eerste stap naar de hulpverlening.
We deden een meting van mijn stembereik. Ik bleek al een vrij hoog bereik te hebben. Ze legde uit dat het doel was een octaaf hoger te komen, en vooral geen kopstem te gebruiken daarvoor. En zonder mijn zachte G, of andere stemeigenschappen die mij identificeren te verliezen. Ik kreeg een glazen buisje mee, ‘beter dan die flexibel buisjes die veel gebruikt worden’ vertelde ze erbij. Vanaf die dag oefende ik elke dag de oooo-ooo-oooo, waarbij het middelste deel een paar tonen hoger is. Door het buisje heen in water, en zonder het buisje.
Mijn stem werd opgefrist! Ik praatte vaak binnensmonds en articuleerde niet altijd zo helder. Dat is denk ik zo gegroeid door het verschuilen in mijn kindertijd. Dus kreeg ik oefenzinnen en woorden ‘tippetip-tippetip-tippedetiptiptip’. En ‘Vvvvvvvaa!’. Het was zo leuk om te doen! Ik oefende ook: ‘Pssst, Fffft, Sssjt’, mijn poes Sierra ging meestal ietwat ongerust naar buiten.. En zinnen als ‘Rammelende ramen’, ‘Nanda nam bananen mee’, en ‘Dat zijn leuke dingen!’. Soms was het pittig, dat dagelijkse, maar meestal liep ik half zingend door de huiskamer. Het voelde zo fijn om al ergens aan te kunnen werken. En om zinnen uit te gaan spreken zoals ik ze eigenlijk altijd al uit wilde spreken. Ook die zin ‘Ik doe mijn ding en zing!’. Vroeger als kind verkleed bij Eef of Christel, zou ik die heerlijk uitspreken, kan ik me voorstellen. Maar nu hoefde het niet als toneelstukje of in een rol, maar gewoon als mijzelf. Het voelde zo heerlijk! Het was stiekem ook therapie, want ik werd serieus genomen in mijn verhaal. Niet dat dat elders niet gebeurde, ik was al uit de kast en werd liefdevol ontvangen. Maar het was een eerste stapje in mijn traject. En elke week vroeg ze hoe het met me ging. Mijn eerste hulpverlener, ook nog een superleuke vrouw, nam mij serieus.
Na achttien sessies in negen maanden was ik eigenlijk wel klaar. Sneller dan gebruikelijk, begreep ik. Een nieuwe stemmeting liet ook zien hoe mijn stembereik gevorderd was. Gelukkig hadden we nog een paar sessies in de maanden daarna, want het was ook een houvast, mijn medische transitie was nog niet begonnen. En het was gewoon super gezellig. Barbara nodigt me nog steeds elk half jaar uit om te helpen bij de workshop die ze samen met Barbara Van Olffen geeft aan logopedisten die transgender personen willen helpen. Met vier andere ervaringsdeskundigen delen we onze levensverhalen. En achteraf doen we een drankje met de Barbara’s!
Stem is iets heel persoonlijks. Gevoelig ook, het is verbonden met je emoties, onzekerheden. Stemtherapie is niet alleen technisch beter worden, maar ook psychologisch, ik kwam dichter bij mezelf. Mocht meer zijn wie ik ben. En ook al was ik ver genoeg gevorderd, pas sinds een aantal maanden zijn er eigenlijk geen momenten meer waarin ik onzeker ben over mijn stem. Van die momenten waarin ik bang ben dat ik toch even klink als een man, die zijn nu weg! Alles komt samen de laatste maanden, ik voel me zoveel zekerder, gelukkiger. En ik ben zielsblij met mijn stem!
